طراحی مدل پراکنش آلاینده ها و کیفیت هوای منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی(ماهشهر)

آلودگی هوا امروزه به عنوان یکی از بارزترین مشکلات زیست محیطی مطرح بوده و از طرق مختلف برای کاهش آن تلاش می شود. یکی از موثرترین راهکارهای بررسی آلودگی هوا، مد لسازی آن است. منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در محدود های به وسعت 1700 هکتار در جنوب غربی ایران و در ساحل خلیج فارس در نزدیکی بندر ماهشهر قرار گرفته است. در این منطقه در حال حاضر 17 مجتمع پتروشیمی قرار دارد که به دلیل دارا بودن دودکشهای متعدد از جمله صنایع آلود ه کننده هوا می باشد. با توجه به تعدد پرسنل، همجواری با مناطق مسکونی و حتی کشورهای همسایه؛ لزوم توجه به مشکل کیفیت هوای این منطقه را بیش از پیش مشخص می سازد. با توجه به وسعت منطقه مورد بررسی، فراهم بودن اطلاعات اولیه مورد نیاز آن، صرفه محاسباتی و قابلیت ارایه غلظت کلی آلاینده ها مدل جعبه ای جهت مدلسازی آلودگی هوای این منطقه انتخاب شده است. با توجه به اهمیت میزان حداکثر عمق اختلاط در مدل جعب های، میزان این پارامتر در منطقه بین سالهای 2002 تا 2007 به صورت روزانه، متوسط ماهانه و سالانه محاسبه گردید. میزان متوسط حداکثر عمق اختلاط سالانه در منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر در طی 5 سال (سال 2002 تا 2007) برابر 1906 متر محاسبه گردید. به منظور محاسبه غلظت آلاینده های ورودی به منطقه، از نتایج اندازه گیری های انجام شده در آزمایشگاه سازمان منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر در سال 2008 استفاده شده است. این آزمایشگاه در شمال غربی منطقه مورد بررسی و در بالادست جهت جریان باد واقع شده است بنابراین میزان آلاینده های اندازه گیری شده در این ایستگاه می تواند غلظت آلاینده ورودی به منطقه را نشان دهد. بر اساس نتایج مدل سازی میزان غلظت متوسط سالیانه آلاینده های co، nox و so2 به ترتیب برابر 265، 53 و 27 میکروگرم بر مترمکعب بوده است که با توجه به غلظت استاندارد سالانه 100 میکروگرم برمتر مکعب برای nox و 80 میکروگرم بر متر مکعب برای so2مقادیر فوق در حد استاندارد می باشند. تحلیل حساسیت مدل ارایه شده نشان داد که میزان کاهش غلظت در نواحی همجوار منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر با میزان حداکثر عمق اختلاط رابطه معکوس دارد. همچنین تحلیل حساسیت مدل نشان داد که در مدل جعبه ای میزان حساسیت غلظت آلاینده به توسعه مرز موازی با مولفه کوچکتر باد بیش از مولفه دیگر آن است که به این دلیل باید دقت کافی را در نحوه توسعه مزر ناحیه مدل سازی مبذول داشت.